" MANAGEMENT THEORIES ( X ) နဲ႔ ( Y ) "

Theory X နဲ႔ Theory Y ကို စတင္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သူကေတာ့ MIT မွ လူမႈေရးရာစိတ္ပညာရွင္ ေဒါက္ကလပ္စ္ မတ္ဂေရာ္ဂ်ာျဖစ္ပါတယ္။ သူက လူေတြရဲ႕ Motivation နဲ႔ ပါတ္သတ္လို႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ အယူအဆႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ အဆိုပါ သီအိုရီ ႏွစ္ခုကို ၁၉၆၀ မွာ စတင္ေရးသားခဲ့တာပါ။ အဆိုပါ သီအိုရီမ်ားဟာ မန္ေနဂ်ာတစ္ေယာက္က သူ႔ရဲ႕ ၀န္ထမ္းေတြ လုပ္ငန္းခြင္ကို ဘယ္လိုသေဘာထားသလဲဆိုတာဟာ သူ႔ရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲပံုကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
Theory X မွာ ယူဆတာကေတာ့ ၀န္ထမ္းမ်ားဟာ တာ၀န္မယူၾကဘူး၊ ေစာင့္ၾကည့္မယ့္သူမရွိရင္ အလုပ္မွာပ်င္းတယ္၊ မတြင္က်ယ္ဘူး။ ေျပာဆိုမဲ့သူမရွိရင္ ေရသာခိုအေခ်ာင္လိုက္တယ္။ စိတ္ဓာတ္တက္ၾကြမႈမရွိဘဲ တိုးတက္ခ်င္စိတ္လဲမဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလိုမ်ိဳး အဖြဲ႔အစည္းမ်ိဳးဟာ အာဏာရွင္ဆန္ဆန္အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ိဳး (Authoritarian Management) နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ လိုအပ္ၿပီး လုပ္ငန္းအဆင့္ တခုစီတိုင္းမွာ ႀကီးၾကပ္ဖို႔အတြက္ လူလိုပါတယ္။
Theory Y က်ေတာ့ Theory X နဲ႔ ေျပာင္းျပန္ပါ။ Theory Y ရဲ႕ အဆိုအရ ၀န္ထမ္းေတြဟာ တာ၀န္ယူတတ္တယ္။ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ ျပည့္မွီဖို႔အတြက္ မိမိကိုေပးထားတဲ့ တာ၀န္ေတြကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ၾကတယ္။ အထက္က အမိန္႔ေပးမွ လုပ္တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္အစျပဳလုပ္ေဆာင္တတ္
တယ္။ ဆန္းသစ္တီထြင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြစဥ္းစားၿပီးေတာ့ ၾကံဳေတြ႕တဲ့ ျပႆနာေတြကုိ ေျဖရွင္းတတ္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Y-type အဖြဲ႔အစည္းမ်ိဳးမွာေတာ့ အားလံုးပါ၀င္တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈပံုစံ (Participative Management) နဲ႔ အံ၀င္ခြင္က် ျဖစ္ၾကပါတယ္။
Theory X စီမံခန္႔ခြဲပံုဟာ တျခားေသာ စီမံခန္႔ခြဲနည္းမ်ားထက္စာရင္ နိမ့္က်ေပမဲ့ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ Large Scale Operation လုပ္ငန္းမ်ိဳးနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္မႈလိုေနေသးတဲ့ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ိဳးေတြမွာ အသံုးခ်လို႔ရႏိုင္ပါတယ္။
Theory Y စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ိဳးကေတာ့ ဦးေႏွာက္နဲ႔အလုပ္လုပ္ရတဲ့ ပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာလုပ္ငန္း နဲ႔ အၾကံေပး၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း စတာေတြမွာ လြန္စြာ အသံုးတည့္တာေတြ႕ရပါတယ္။
ျပန္ခ်ံဳ႔ၿပီးေျပာရရင္ေတာ့ သင့္ရဲ႕ ၀န္ထမ္းေတြမွာ Theory X သမားေရာ Theory Y သမားေရာ ေရာေမႊၿပီးပါေနမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕မွာ Theory Y ပံုစံ စီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ အဆင္ေျပၿပီး တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ Theory X ပံုစံ စီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ ကိုက္ညီေနတာကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္လို႔ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုး အလ်င္းသင့္လို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။

Edit - TYO